Overdenken plusgroep 8 wetenschap (5 ex.)

Filosofie en wetenschap 

Overdenken Wetenschap’ is het vervolg op ’Overdenken voor groep 7’ en ’Overdenken voor groep 8’. De twee voorgangers hebben een sterk analytisch-filosofisch karakter. Een denkwijze die zich niet richt op grote, metafysische vraagstukken. Daar zijn eigenlijk geen algemeen geldige antwoorden op te vinden. De analytische filosofie richt zich vooral op meer ’aardse’ zaken, zoals logica, taal, kennis en wetenschap. Daar zijn, via rationeel denken, geldige antwoorden te ontdekken.

Analytisch

De opdrachten bieden oefeningen in het kritisch denken en het analytisch/wetenschappelijk filosoferen en zijn gebaseerd op concrete voorbeelden uit de dagelijkse leefwereld van leerlingen. Het materiaal biedt een inleiding in het filosofisch denken. De werkboeken bevatten 13-15 hoofdstukken.

Overdenken denklessen biedt leuke en uitdagende denkopdrachten. Het zet leerlingen aan het denken over alledaagse gebeurtenissen en leert ze kritisch te zijn. Bij het materiaal wordt aangegeven dat het materiaal kan worden ingezet bij de lessen begrijpend lezen.

’Overdenken Wetenschap’ past enerzijds in deze serie, anderzijds niet.

Overeenkomst: ook hier wordt uitgegaan van een rationele en analytische benaderingswijze.
Verschil: uitganspunten zijn hier niet zozeer filosofisch van aard, maar meer methodologisch.

Kernvraag daarbij: volgens welke principes wordt (goede) wetenschap beoefend? Deze vraag laat zich uitsplitsen in talloze andere vragen, zoals:

- Wat is een goede oorzakelijke verklaring?
- Hoe test je een hypothese?
- Hoe ziet een goed wetenschappelijk onderzoek eruit?
- Wat is een goede steekproef?
- Wanneer kun je iets toeval noemen en wanneer niet?

Pluswerk

Overdenken wordt ingezet als pluswerk. Leerlingen kunnen zelfstandig werken met Overdenken. Voorbereiding en nakijken vragen van de leerkracht een minimum aan tijd. Wel een waarschuwing: de kans is groot dat u uit eigen interesse toch meer tijd aan de behandelde filosofische vraagstukken gaat besteden. Ook ideaal voor de plusklas of als pluswerk in te zetten in kleine groepjes.

Kees Toorenaar heeft prachtige filosofielessen geschreven voor de basisschool. Als (wetenschaps)filosoof heeft Kees Toorenaar concrete lessen ontwikkeld met, voor de kinderen, herkenbare situaties. Filosofie krijgt nu een andere benaderingswijze.

De auteur laat leerlingen een reis maken door een denkwereld die misschien zelfs voor u als volwassene onbekend is. Wegwijzers daarbij zijn de talloze concrete opdrachten, die allemaal starten vanuit de leefwereld van alledag, maar die ongetwijfeld zullen leiden tot nieuwe inzichten.

Kritisch denken

Hoofddoel van deze methode is om kinderen kritisch en analytisch te leren denken. Zoiets train je door over ingewikkelde vragen na te denken, en vooral ook om goed te redeneren.

Leefwereld van alle dag

De keus om te filosoferen vanuit de concrete werkelijkheid, heeft een groot didactisch voordeel. Je kunt de lessen starten met situaties uit de leefwereld van de kinderen zelf. Overdenken doet dat zoveel mogelijk.

Gerelateerde documenten:

Inhoudspagina Voorbeeldpagina's