Onderpresteren: voor wie is ‘De kracht in Jezelf’.

Onderpresteren: voor wie is ‘De kracht in Jezelf’.

Jan Kuipers, onderwijsadviseur Cedin

Slim en moeite met leren. ‘Als je slim of (hoog)begaafd bent kun je goed leren’ is een veel gehoorde uitspraak. Ongeveer één op de vijf (hoog)begaafde kinderen levert prestaties die lager zijn dan wat er op grond van hun aanleg verwacht mag worden. Onderpresteren is daarmee één van de meest raadselachtige en frustrerende problemen van (hoog)begaafde kinderen.

Het lijkt of deze kinderen twee gezichten hebben: op sommige momenten zie je de mogelijkheden, een briljante opmerking, een goed doordachte visie, maar daarna is het voorbij en wordt er een muur van apathie en onverschilligheid opgetrokken. Niet alleen voor het kind is onderpresteren een grote frustratie, ook voor ouders en leerkrachten is onderpresteren vaak een lastig en moeilijk te hanteren probleem.

Onderpresteren is niet iets wat van de ene dag op de andere ontstaat en ook de oplossing is niet zo maar voor handen.

Het pakket ‘De kracht in Jezelf’ levert een bijdrage aan hulpverleners die kinderen begeleiden in de zoektocht naar deze kracht en is bedoeld voor intern begeleiders, leerkrachten, en alle hulpverleners die met onderpresterende kinderen werken.

Voor welke kinderen is deze handreiking bedoeld?

- Voor kinderen die lager presteren dan op grond van de aanleg verwacht mag worden.
- Voor kinderen die risico lopen om onder te presteren.
- Voor kinderen die goede prestaties laten zien, gemakkelijk leren en daar nauwelijks moeite voor hoeven doen.
- Voor kinderen die perfectionistisch gedrag vertonen, met als gevolg dat zij binnen de veilige marges van het beheers-niveau blijven. Deze kinderen hebben moeite met durven.
- Voor kinderen die niet opvallen en moeite hebben zichzelf te zijn in een groep van gemiddelde kinderen.
- Voor kinderen in de plusgroep. In een plusgroep wordt veelal aandacht besteed aan leerstrategieën en het stimuleren van durven. De inhoud van deze handreiking kan daarbij prima als leerlijn worden gebruikt.

De aanpak

Het pakket omvat 4 hoofdstukken, elk met 10 opdrachtkaarten. Het is de bedoeling dat kinderen deze opdrachtkaarten maken, waarbij vooral het gesprek erover van belang is. Per kaart ben je circa een half uur bezig. Deze aanpak is geschikt voor leerlingen vanaf ongeveer 8 jaar, groep 4/5. Voor groep 1, 2 en 3 kunnen onderdelen van De kracht in jezelf worden aangeboden. De handreiking wordt in dit geval meer als bronnenboek toegepast.

Jan Kuipers