Spellingchecker: handzaam basisboek en naslagwerk voor spelling vanaf groep 4

Spellingchecker: handzaam basisboek en naslagwerk voor spelling vanaf groep 4

De Spellingchecker doet meer dan de titel belooft. Het is een geïntegreerde spelling- en schrijfgids. Hij laat de leerlingen toe om zelfstandig correct gespelde en opgebouwde werkstukken af te leveren. Geen spelling om de spelling, maar correct spellen met een doel. Geen schrijven-in-het-wilde-weg, maar strategisch schrijven. Voor veel leerlingen maakt dit een wereld van verschil. Minimaal op het vlak van de motivatie. Maximaal op het vlak van het schrijfinzicht.

Het stappenplan gaat uit van vier woordsoorten die gebaseerd zijn op de vier hoofdprincipes waarop de Nederlandse spelling is gebaseerd. Elke woordsoort krijgt een eigen kleur en een pictogram:

- Het principe van de fonologie of de hoorwoorden (rood).
- Het principe van de morfologie of de net-als-woorden (geel).
- Het principe van de regels of de regelwoorden (blauw).
- Het principe van de etymologie of de weetwoorden (groen).

Strategieën

In de Spellingchecker vindt de leerling voor elk van de woordsoorten een aantal bladzijden met de toe te passen strategieën. Deze zijn gemakkelijk te herkennen aan de gekleurde rand. Het eerste blad van elke woordsoort bevat een overzicht van de mogelijke moeilijkheden. Via de stappen in het schema leren de kinderen om de woorden te analyseren en te groeperen. Ze moeten zich eerst oriënteren op de spellingmoeilijkheid die in het woord zit. Op basis daarvan bepalen ze dan welk strategie ze moeten toepassen om het woord correct te schrijven.

In het kort komt het hier op neer. De leerling spreekt het woord uit en beluistert het. Hij zoekt de moeilijke stukken in het woord op (of zoekt het woord op of vraagt het als hij de moeilijkheid niet weet). Hierna bepaalt hij tot welke woordsoort het hoort. Hij kijkt dan op het eerste blad van elke woordsoort met welk voorbeeldwoord het overeenkomt. Op de aangegeven bladzijde vindt hij dan de juiste schrijfwijze. 

Denkkaarten

Verderop in de Spellingchecker vindt de leerling een aantal denkkaarten (met paarse rand). Deze begeleiden hem in het nadenken over specifieke problemen zoals:

- De open en gesloten lettergreep (gebaseerd op het principe van de klankgroepen).
- Het schrijven van samenstellingen (tussen -n- of niet).
- Het schrijven van g of ch.
- De werkwoordspelling.
- De codekaart.

De codekaart is een zeer handig instrument voor leerkracht en leerling. De leerkracht corrigeert immers niet. Hij geeft enkel aan dat de leerling nog eens moet nadenken over wat hij schreef. Deze codes hebben niet alleen te maken op de spelling, maar ook met andere facetten van het schrijven. Want daar is het om te doen, de spelling integreren in het stelonderwijs.

Handleiding Spellingchecker

De bijbehorende handleiding voor de leerkracht of begeleider is los verkrijgbaar. In de handleiding staan de fases van het schrijfproces beschreven:

- Plannen.
- Schrijven.
- Reviseren.

De handleiding biedt een aantal kopieerbladen voor het strategisch schrijven binnen het stelonderwijs:

- Een stappenplan voor het schrijven van een tekst.
- Een ontwerpblad voor het schrijven van een tekst.
- Een schrijfblad voor een verhaaltekst.
- Een schrijfblad voor een informatieve tekst.
- Een schrijfblad voor het definitieve schrijfproduct.
- Een zesde blad verdient extra aandacht: het blad Tips en Tops.

Tips en Tops: de methodiek gaat er van uit dat de kladversie van een tekst door een medeleerling, het schrijfmaatje, gelezen wordt. Op dit blad geeft hij adviezen (tips) en complimenten (tops). Door deze communicatie over en weer brengen de leerlingen elkaars schrijfproducten op een hoger niveau.

Klassikaal of individueel 

Deze spellingchecker en de daarachter liggende methodiek kun je klassikaal gebruiken voor het spelling- en schrijfonderricht. Hij kan echter ook een krachtig maatje zijn voor leerlingen met ernstige schrijf- en spellingproblemen. Een dergelijk boekje stelt het toepassen van dispenserende maatregelen op een verantwoorde manier uit.

Methode onafhankelijk

Deze spellingchecker is methode onafhankelijk en dat maakt hem tot een sterk remediëringsmaatje. Hij is eveneens een ideale aanvulling op taalmethodes waarbij er te weinig nadruk op het spellingonderwijs ligt.

Handleiding en bijpassende materialen

De Spellingchecker is met deze materialen uit te breiden: 

- Handleiding Spellingchecker
- Spellingwaaier
- Werkwoordenwaaier
- Behandelmap Spellingchecker
- Spellingmuurpakket
- Spellingblokjes Spellingchecker
- Werkboek Spellingchecker, deel A Hoorwoorden
- Werkboek Spellingchecker, deel B Net als woorden
- Werkboek Spellingchecker, deel C Regelwoorden
- Werkboek Spellingchecker, deel D Weetwoorden