Werken met doelen in Levelspel, kan dat?

Werken met doelen in Levelspel, kan dat?

Sherrill Woldberg, onderwijsadviseur Cedin

Als je de boxen van Levelspel bekijkt, zie je al snel de leuke SmartGames liggen. Spellen spreken kinderen altijd aan. Alle kinderen gaan er graag mee aan de slag. En wat de leerkracht als muziek in de oren zal klinken: kinderen kunnen de spellen zelfstandig maken en nakijken. Makkelijk voor mijn klassenmanagement, denk je dan...

Daar ben ik het voor een groot deel mee eens. Maar we weten inmiddels dat slimme kinderen ook begeleiding nodig hebben om verder te komen. Hoe zorg je ervoor dat Levelspel niet alleen een ‘vrijblijvende tijdsbesteding’ is, maar iets waarvan de kinderen daadwerkelijk iets leren?

Dan kom ik uit bij werken vanuit doelen. Ja, ik weet het: we werken al veel vanuit vastgestelde doelen. Juist voor Levelspel is het goed om doelen te benoemen. Kinderen worden zich daardoor bewust van het nut van het spel en dat draagt bij aan de motivatie. Betrek de kinderen bij het formuleren van de doelen. Deze betrokkenheid draagt bij aan de motivatie en het eigenaarschap van de kinderen in hun eigen leren. Zij (ook jonge kinderen) kunnen heel goed benoemen wat ze willen ontwikkelen of leren.

Een uitdaging met SmartGames

Met de SmartGames kun je qua doelen verschillende kanten op. Je kunt kinderen leren om analytisch te denken; hoe 'zie' ik de oplossing? Je kunt ze ook leren om het anders denken aan te spreken, want SmartGames zijn geen standaardpuzzels. Leren doorzetten en leren omgaan met foutjes maken, zijn ook doelen van SmartGames. 

Kies bij de SmartGames het juiste niveau opdrachtenkaart. Bij het eerste niveau beginnen is niet altijd een match met de capaciteiten van het kind en dat werkt negatief op de motivatie en interesse in het spel. Het moet een uitdaging zijn.

Wanneer een opdrachtenkaart echt moeilijk wordt, dan is jouw begeleiding nodig. Begeleid de leerling bij het omgaan met die uitdaging, om te laten ervaren dat doorzetten loont. Als een kind na lang proberen er toch niet uitkomt, leer het dan te analyseren welke strategie hij/zij gebruikt en of er een beter alternatief is. Tijdens het (na)bespreken van de werkwijze wordt het kind zich bewust van de leeropbrengsten. En dat is 'leren leren'!

Leren leren  

Met de eendimensionale materialen van Levelspel op het 'platte vlak', zoals werkboekjes en werkbladen, kun je met soortgelijke doelen werken. Werken op het platte vlak kan bijdragen aan andere vaardigheden. Denk aan de motorische ontwikkeling: werken met een potlood of pen. En het draagt bij aan formeel leren leren.

Slimme kinderen staan erom bekend dat ze op een heel eigen manier leren. Dat is vaak een grijs gebied voor leerkrachten. Ons onderwijssysteem vraagt vooral een formele manier van leren en dat kan botsen met het leren van slimme kinderen. Door kinderen met materialen op het platte vlak te laten werken, waarbij ze hun denkcapaciteiten mogen gebruiken, brengen we formeel en informeel leren iets dichterbij. 

Themawerkboekje

Kopieer eens een werkblad uit Levelspel en voeg dat toe aan een themawerkboekje (bijvoorbeeld Yurls http://werkboekjes.yurls.net/nl/page/). Hoe leuk, ieder een eigen boekje op niveau.

Voor meer doelen kun je gebruik maken van het Doelen en Vaardigheden Overzicht van het SLO (www.talentstimuleren.nl). Hier vind je allerlei soorten doelen die bijdragen aan het ‘leren leren’ van slimme kinderen, ook nog eens onderverdeeld in de 21^e eeuwse vaardigheden. 

Sherrill Woldberg, onderwijsadviseur Cedin